Soğuk Hava Deposu

Soğuk hava deposu nedir? Fiyatları nasıl belirlenir ve ne kadar? Uygun maliyetli soğuk hava deposu nasıl yapılır? Soğuk oda nasıl kurulur?   Mimari projesi nasıl çizilir? Nelere dikkat edilmelidir? Aylık ne kadar elektrik tüketir? Tüm sorularınızın cevabını bulacaksınız

Soğuk hava deposu nedir?

Soğuk hava deposu muhafaza edilmesi istenen gıda veya gıda dışı ürünlerin ısı yalıtımı yapılarak sıcaklık ve nemi şartlandırılmış oda veya mahal olarak tanımlanan soğuk hava deposu ismini almış soğutma sistemi ile soğutulmuş alandır.

En çok tercih edilen soğuk hava deposu ölçüleri

2*2 = 4 metrekare

2*3 = 6 metrekare

3*3 = 9 metrekare

3*7 = 21 metrekare

1 dönüm 1000 metrekare’ dir.

Erha

En çok tercih edilen soğuk hava deposu yükseklik ölçüleri

2 metre

2,2 metre

2,3 metre

2,5 metre

1 metre 100 cm’dir.

Erha

Soğuk hava deposu motorlarında beygir ne ifade eder?

Soğutma sistemlerinde ve soğuk hava depolarında kullanılan motorların asıl adı kompresördür.

Kompresörlerin çeşitleri ve güçleri vardır. Güçleri ifade edilirken kullanılan birim beygir gücü yada HP olarak ifade edilir.

1 Beygir Gücü = HP eder.

Erha

Soğuk Hava Deposu Tanımı

Soğuk hava deposu gıda, ilaç, çeşitli kimyasallar v.b maddelerin muhafazası için yapılan oda şeklindeki soğuk yada dondurulmuş depolardır. 

 

SOĞUTMANIN TARİHÇESİ

İnsan yaşamının bir parçası olan soğutmanın temeli 100 Yıllar öncesine dayanmaktadır. İnsanlar gıda maddelerini saklamak uzun zaman muhafaza edebilmek için, serinleyebilmek için soğutmaya ihtiyaç duymuşlardır. Tarihte bir yolculuğa çıkıp ışıklarımızı geriye, yüzyıllar öncesine yaktığımızda soğutma üzerine araştırmalar yapan milletler arasında Çinlileri görürüz. Çinliler kış aylarında yağan karları, donmuş göllerdeki buzları derin kazdıkları kuyulara taşıyarak sıkıştırmış ve buralarda yaz aylarında gıda maddelerini muhafaza etmişlerdir. Romalı ve Yunanlı araştırmacılar ise başka bir yöntemden faydalanmayı deneyerek içeceklerini toprak altına su kaplarıyla gömerek günün en sıcak saatlerinde çıkarıp içerek, değişken olmayan toprak altı ısısından faydalanmışlardır.

İnsanlık tarihi soğutma üzerine bir birinden farklı bir çok metot bulmuş ve günlük yaşantısında kullanmıştır. Türk toplumuna bakıldığında ise gıdaların bozulmaması için çok daha farklı yöntemleri görebilirsiniz. Bunlardan örnekler verecek olursak kurutulan etler, sucuk yapımı ve pastırma yapımı gibi yöntemleri görebilirsiniz. Peki ya süt ürünlerini nasıl muhafaza ettiler dersiniz. Evet tam olarak burada ki yöntemleri de, sütü peynir ve tereyağ haline getirmek olmuştur. Bu gıda maddelerinin formlarını değiştirerek serin mağaralarda muhafaza ettikleri görülmektedir.

Araştırmalar devam ederken sürekli yöntemler değişmiş ve mekanik soğutma sistemlerinin temeli atılmıştır. Yıl 1755 Profesör Doktor William Cullen eline sürdüğü “eter” ile elinin serinlediğini fark edince derin araştırmalar başlar ve vakum esasına dayanan ilk buz makinesi icat eder. Ancak bu makine geliştirilememiş ve sadece araştırmalarda kullanılan bir makine olarak tarihte yerini almıştır.

Gıda Maddelerinin Muhafazası

Gıda maddelerinin soğuk ortamda uzun zaman kaldığı Lena nehri kıyısında kamp yapan bir grup meraklı gezginler tarafından bulunduğu enteresan bir bilgidir. Araştırmacı ruh burada devreye girer ve dışarıdan gelen köpek sesleri gezginlerin dikkatini çeker, kamp çadırından çıkan gezginler köpeklerin telaşla Sibirya’ nın Lena nehrinin yakınlarında bir yeri kazdıklarını görürler, köpekler karlarla kaplı yüzeyden bir çukur açarak gömülü olan mamutu çıkarırlar.. Gezginler mamuttan aldıkları bir parçanın hiç bozulmadığını fark ederler. Bu hikayeyi duyan bilim insanları soğutma sistemleri üzerine araştırmalarını hızlandırarak 1834 Yılında Jacop Perkins başvurusunu yaparak ilk buz makinesinin patentini almayı başarır. Daha sonra 1886 Yılında da Windhausen CO-2 ile çalışan soğutma sistemi ile (-80) dereceye inmeyi başarmıştır. Denemeler devam ederken 1920 senesinde J.M. Larsen firması tarafından ilk küçük buzdolabının üretimi yapılmıştır. Fakat yeteri kadar kullanım kolaylığı sunmadığı için insanlar tarafından tercih edilen bir ürün olmayı başaramamıştır. Bu çalışmalara yenilikler katan Kelvinatör şirketi İlk tam donanımlı buzdolabını 1918 yılında piyasaya sürmüştür.

SOĞUTMA NEDİR?

Bir nesnenin veya bir ortamın sıcaklığını maddeyi yada ortamı çevreleyen alanın hacim sıcaklığı altına indirmek bu işlem ile soğutulacak yerin yada maddenin ısı enerjisinin alınması işlemine soğutma denir.

Termodinamik

Termodinamik ısı enerjisini inceleyen bilim dalıdır. Isı enerjisinin iletim yolları ve ısı enerjisinin başka enerji türlerine dönüştürülmesi konusu dahilindedir.

Termodinamiğin Sıfırıncı Kanunu

Birbirinden farklı sıcaklığa sahip iki cisim arasında sürekli olarak ısı alış verişi vardır bu durum iki cisim arasındaki sıcaklık eşitlenene kadar sürer. Bu ısı olayı Termodinamiğin sıfırıncı kanununu oluşturur. Maddeler arasında “ısıl denge” vardır.

Maddeler Birbiri Arasında Isıl Dengededir.

Erha

Termodinamiğin Birinci Kanunu

Bir sisteme verilen ısı enerjisi sistemin iç enerjisindeki değişim ile birlikte sisteme iş yaptıran mekanik enerjiye eşittir.

Termodinamiğin İkinci Kanunu

Termodinamiğin ikinci kanunu maddeler arasındaki ısı akışının sıcak olan maddeden soğuk olan maddeye doğru olduğunu belirtir.

Isı her zaman sıcak maddeden soğuk olan maddeye doğru akar.

Erha

Termodinamiğin Üçüncü Kanunu

Bir madde mutlak sıfıra kadar soğutulması mümkün değildir. Mutlak sıfır (-273,15 santigrat derece)’ dir.

Mutlak Sıfır -273,15 santigrat derecedir.

Erha

Isı

Isı moleküler bir harekettir. Maddelerde sürekli bir moleküler hareket vardır. Maddelerin sıcaklıkları arttıkça moleküler hareketleri de artar. Soğutulduğunda ise molekül hareketleri yavaşlar. Isı bir enerji türüdür, soğutma sistemlerinde kapasitelerde teknik olarak “kcal” kullanılır.

+14,5 santigrat derecede ki 1 kg suyun sıcaklığını 1 derece arttırmak için gerekli olan ısı miktarıdır.

Duyulur Isı

Bir sisteme verildiğinde değişimi sıcaklığa direkt olarak yansıyan ısıya duyulur ısı denir.

Örnek: Bir soğuk hava deposuna ısı enerjisi verildiğinde sıcaklığı 10 santigrat dereceden 18 santigrat dereceye çıkıyorsa bu duyulur ısıdır. Aynı şekilde sistemden alındığında ise derecede düşme gerçekleşecektir.

Gizli Isı

Bir maddenin sıcaklığını değiştirmeden sadece mevcut olan faz durumunu değiştirmek için verilmesi yada alınması gereken ısıya gizli ısı denir.

Sıcaklık

Suyun atmosfer basıncı altındaki donma noktası “0” santigrat derecedir, kaynama noktası ise 100 santigrat derece olarak kabul edilir. Sıcaklık değeri maddenin ısı yoğunluğunu baz alır ve yukarıdaki referans noktalarını baz alarak sıcak yada soğuk denilebilir.

Soğutma sistemlerinde genellikle santigrat derece kullanılır. Ayrıca Fahrenheit’ da kullanılmaktadır. sıcaklık bu iki birim ile kullanılarak ifade edilmektedir. Ayrıca Kelvin ve Rankin olarak iki ayrı değer daha mevcuttur.

Soğuk hava depolarında genellikle santigrat derece kullanılmaktadır.

Erha

Termometre

Her hangi bir madde veya ortamın sıcaklığını ölçmek için kullanılan cihazlardır. Çeşitleri oldukça fazladır. En yaygın olarak kullanılan maliyet açısından tercih edilenleri civa ve alkol ile çalışanlarıdır. Günümüzde teknolojik gelişmeler ile elektronikleşen bu cihazlar yarı iletken maddeler kullanılarak (sensörler) elektronik aletlerin omaj (ohm) değişimi ile değişen elektrik sinyallerini okuyarak bunları dijitalleştirerek bilgi aktarımını sağlamaktadır. Soğuk hava deposu için de kullanılmaktadır.

Yoğunluk (Özgül Ağırlık)

Bir cismin, her hangi bir maddenin birim ağırlığıdır. Genellikle kilogram/ metreküp olarak ifade edilir. Sembol: kg/ m3

Özgül Hacim

Bir cismin genellikle gazlar ve hava için kullanılmaktadır birim ağırlığının hacmini ifade etmektedir. Metreküp/ kilogram olarak okunur. Sembol: m3/ kg

Basınç

Birim yüzeye gelen kuvvet, basıncı kısaca tanımlamaktadır. Genellikle birim yüzey metrekare (m2), kuuvet ise ağırlık olarak kabul edilir ve kilogram kullanılır. Ancak soğutma sistemlerinde genellikle kg/cm2 olarak ifade edilir. Birim olarak Pascal (Pa), kilo Pascal (kPa), bar, psi sıkça kullanılmaktadır.

• 1 Bar = 1000 milibar
• 1 bar = 100000 paskal

Güç

Birim zamanda yapılan iş miktarına güç denir. Beygir gücü olarak ifade edilir. Sembol: HP

• 1 HP= 746 Watt’ dır. (soğuk hava depolarının kompresörlerinde kullanılan birimdir).
• 1 PS=735,5 Watt’ dır.

Isı Transferi

Isı her zaman sıcak olan maddeden soğuk olan maddeye doğru geçiş yapar. Bu geçiş süreci bazı yöntemlerle gerçekleşir. Bu yöntemlerden bazıları;

• Işınımla (örnek olarak güneşi verebiliriz).
• iletimle (örnek fırındaki sıcak tuğladan pişen ekmeğe).
• Taşınımla (örnek tencerede kaynayan sudan içine bıraktığınız soğuk kaşığa).